Veeeeee huzurlarınızda Adana aşığı bi gurme, girişimci ve turizmci: Tayyar Zaimoğlu…
30 küsur yıldır Adana için inanılmaz hizmetleri var. Gerçek bi vizyoner. Kafasının çalışma biçimine, üretkenliğine ve yaratıcılığına bayılıyorum.
İlk günden beri, Adana Portakal Çiçeği Karnavalı için cana başla çalışanlardan. Yarın Portakallı Lezzetler Yarışması var. Onun da yaratıcısı….
Şimdi sözü Tayyar Zaimoğlu’na bırakıyorum….
NARENCİYE ÇUKUROVA’NIN SİMGESİ, VAZGEÇİLMEZİ
Yarışma yarın. Hepimiz heyecanla bekliyoruz. Portakallı Lezzetler Yarışması ne zaman, nasıl doğdu?
-2018’de doğdu. Ve karnavalımızın en sevilen etkinliklerinden biri haline geldi. Yarın 4.’sü düzenlenecek. Biz de heyecanlıyız.
Fikir kimin?
-Öneri benden geldi, karnaval komitesindeki arkadaşlarım da beğendi. Yarışmanın bu kadar sevilmesinin ve başarılı olmasının sebebi, karnaval ve yarışma organizasyon komitemizde yer alan arkadaşımızın inanılmaz özverili çalışmaları.
Bu yarışmanın fikir babası olarak, bize arkasında yatan felsefeyi anlatır mısın? İnsanlar neyi bilsin istiyorsun?
-Türkiye’deki toplam narenciye üretiminde, Adana ili birinci sırada yer alır. Narenciye, Çukurova’nın simgesi. Vazgeçilmezi. Portakal, limon, turunç, mandalina, greyfurt, ağaç kavunu, kumkuat, kan portakalı, tatlı limon, lime gibi onlarca narenciye çeşidimiz var. İşte biz de ‘Portakallı Lezzetler Yarışma’mızda, narenciyemizi, farklı farklı lezzetlerle buluşturuyoruz. Mutfağımızın zengin yemek çeşitliliğine narenciyeyi de ekleyerek, daha da değişik lezzetlere ulaşmayı hedefliyoruz.
BAZEN SUYUNU SIKARAK BAZEN KABUKLARINI KULLANARAK
Narenciyeyi genellikle nasıl tüketiyorsunuz?
Meyve olarak tükettiğimiz gibi, yemeklerimizde de kullanıyoruz. Bazen suyunu sıkarak bazen kabuklarını kullanarak. Biz de yarışmamızla, zaten var olan bir geleneği, daha da işlevsel hala getirmeye çalışıyoruz.
Narenciyenin her çeşidinden farklı ürünler elde ediliyor, di mi?
-Evet. Narenciyenin 1001 hali var bizde. Suyu, reçeli, tatlısı, pastası, yemeği, çayı, kolonyası, parfümü, sabunu, şampuanı, vitamini… Say say bitmez! Yemekte nasıl kullanıldığına gelince, mesela limon bizde, her öğünde ve hemen hemen her yemekte kullanılır. Örneğin kebabı, mevsimindeyseniz turunç, diğer dönemlerde, limon sıkarak yersiniz. Yine içli köfteye, limon sıkarsınız, kısır, yüksük çorbası, yeşillik, hatta turp bile, bizde limon sıkılarak yenilir.
YOKSA SİZ HİÇ PORTAKALLI SÜTLAÇ YEMEDİNİZ Mİ?
Limon, portakal, mandalina, greyfurt ağaçlarının hepsinin kökü turunç mu?
Evet, öyle. çekirdeğinden yetişen, turunç fidesi üzerine aşılanır. Biz de turunç meyvesini pek severiz. Kabuğundan reçel-tatlı yaparız. Suyunu ekşi olarak kullanırız. Çekirdeğini fidan yetiştirmek amacıyla toprağa diker anaç fidanı oluştururuz. Türkiye’nin her yerinde sütlaç yersiniz ama Adana’da, ayrıca bir de portakallı sütlaç yiyebilirsiniz. Cheesecake’lere, tartlara, keklere, tatlılara, pastalara daha sayamadığımız birçok lezzete gerçekten çok yakışan bir üründür.
Sen turizmcisin ama aynı zamanda bir gurmesin. Narenciye senin damak zevkinde, hangi yemekte bir şölene dönüyor?
-Adana’da bir kebapçıdasınız… Kebabınız, meşe kömürüyle hazırlanmış bir mangalın üzerinde yavaş yavaş pişiyor. Nar gibi kızarıyor. Sonra pişmiş kebap, tabağa çekilirken “hııışşşş” diye sesini duyuyorsunuz. Buharı üzerinde tüten kebap önünüze geliyor. Ekmeği sol elinize alıp, kebaptan şöyle güzel bir parça koparıp, ekmeğin üzerine yatırıyorsunuz. Sonra üzerine sumaklı soğan salatasını döşüyorsunuz. Ağzınıza atmadan üzerine ne sıkarsınız? Turunç ekşisi!!!!
Vayyyy ne şahane anlattın…
-Ama öyle değil mi? Ekmeği biraz sarıp doğru ağzınıza götürdüğünüzde elleriniz, gözleriniz, kulaklarınız, burnunuz o anda, kebaptan başka bir şey görmez, duymaz, koklamaz ve hissetmez. İşte bütün bunlar 5 duyu organımızı da harekete geçiren beyin tarafından verilen “Kebabı ısır!” talimatıyla olur. Önce üst damak, sonra diliniz keyif almaya başlar. Tam o anda mutluluktan gülümsersiniz, hatta erirsiniz! Aslında beyine giden o keyifli anın sürmesini istersiniz. “Devam et!” der mide, lezzetin farkına varır ve “Hadi daha kebap gönder!” der. Adana’da yenen bütün kebap kavgalarını mide kazanır! Adana Kebabı yerken, eşlik eden salatalara da bol limon ve turunç sıkılır. İşte benim damak tadımda, narenciye, en güzel Adana Kebabı ile şölene dönüşüyor.
KEBAP DOYURMAZ SADECE GEÇİCİ TOKLUK HİSSİ VERİR
Neden Adana’da, Adanalılar sabah-öğlen-akşam kebap düşünür, kebap yer?
Narenciye, bu bereketli toprakların en güzel ürünü ve kebaba eşlik eder. Narenciye ürünleri bir sağlık deposudur. Adana Kebabı’na eşlik ettiği için de Adana Kebabı sağlıklı ve lezzetlidir. Bu nedenle, yiyen doymaz. Sadece geçici tokluk hissi verir. O yüzden Adana’da Adanalılar sabah-öğlen-akşam kebap düşünür, kebap yer…
KEBAP ROL ÇALMAZ, OTOMATİKMAN BAŞROL OYUNCUSUDUR
Kebabın rol çaldığı doğru mu?
-Böyle bir lezzet rol çalmaz çünkü zaten otomatikman başrol oyuncusudur! Adana’da insanlar yedikçe acıkır, acıktıkça yer!
Nasıl yani?
– Bir kere Adana’da insanlar, karın doyurmak için yemek yapmazlar ve yemezler. Adana’da yemek bir keyiftir, bir şölendir, bir törendir, bir aşktır, bir tutkudur. Bütün yemekler, aşkla ve sevgi ile yapılır, o yüzden yedikçe acıkırsın, acıktıkça yersin.
CİĞERİ, KİMYON VE SOĞAN SALATASI EŞLİĞİNDE, SABAH ERKEN SAATTE KAHVALTI OLARAK TÜKETENLERİN MEMLEKETİ!
Sadece kebaptan mı ibaret Adana mutfağı?
Yüksük çorbasından dul avrat çorbasına, analı kızlıdan içli köfteye, sıkmasından tahinli lahana sarmasına, sarımsaklı köfteden patlıcan güvecine, halka tatlısından karakuşuna, bici bicisinden kaynarına yüzlerce çeşit yemeğimiz var. Mesela ciğer mi dediniz? Protein zengini ciğeri, kimyon ve soğan salatası eşliğinde, sabah erken saatte kahvaltı olarak tüketiriz biz. Bir de şırdanımız var. Gecelerimizin baş tacıdır şırdan. Ama Adanalı, şırdancıya gittiğinde, sadece şırdanla yetinmez, yanında mumbar, işkembe ve kırkkat da yer. İddia ediyorum, bizden başka hiçbir şehirde bu kadar lezzetli şırdanı bulamazsınız!
PEKİ ADANA KEBAP NEDEN DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE ADANA’DAKİ KADAR LEZZETLİ OLAMIYOR?
Sihir kullandığınız ette mi?
Kullandığımız et, koyun eti. Bu topraklarda yetişmiş erkek koyun eti. İçine aynı koyunun, kuyruk yağını koyarız. Eti zırh ile çekerken, içine biraz Adana havası, biraz usta sevgisi, biraz kebap aşkı da koyar, kebabı Adana’da keyifle yeriz! O yüzden içinde Adana havası olmayan kebap, başka yerde Adana’daki kadar lezzetli olamaz!
SENEYE SİZİ PORTAKALLI ADANA KEBABI YEMEĞE BEKLERİZZZZ… YA DA TURUNÇLU İÇLİ KÖFTE, PORTAKALLI TAŞ KADAYIF
Bugüne kadar Portakallı Lezzet Yarışması’nda seni şaşırtan yemekler çıktı mı ortaya?
-Portakallı Adana Kebabı, tarhanalı portakallı köfte, turunç soslu analı kızlı, portakallı mercimek köfte, portakal çorbası, portakallı ıspanaklı börek, portakallı sarımsaklı köfte, ağaç kavunu tatlısı, turunç tatlısı, limonlu cheesecake, turunçlu sorbe, portakallı taş kadayıf, turunçlu içli köfte gibi yüzlerce yeni lezzet ortaya çıktı.
YARIŞMAMIZA KATILANLAR PROFESYONEL ŞEFLER DEĞİL YEMEĞE GÖNÜL VERMİŞ SIRADAN İNSANLAR
Sen ki yıllardır yeme içme sektörüne emek verdin, uzmansın, gurmesin… Seni bile şaşırtan inovatif yemekler çıktı mı mesela?
– Portakallı Kebap, Turunçlu İçli Köfte (üzerine kuru turunç kabuğu rendelenmiş, turunç kabuğu sosu üzerinde içli köfte), Kan portakallı sorbe, turunçlu sorbe, benim de ilk görüşte çok şaşırdığım lezzetler olmuştu. Bu arada, bu yarışmadaki en önemli konulardan birisi, bu yemekleri, profesyonel şefler değil, ev hanımları, gençler, öğrenciler, aşçılığa ilgi duyan kişiler, bu konuda eğitim almamış normal insanlar yapıyor.
ADANA’YA BİR ŞEYLER KATMAK FAYDALI BİR ŞEYLER YAPMAK BOYNUMUZUN BORCU
Sen sadece turizmci, lokanta sahibi, işletmeci ya da gurme değilsin… Çok daha ötesi ve fazlasısın. Adana’ya 30 küsur yıldır müthiş hizmetlerin var. Sen, kendi misyonunu nasıl tanımlıyorsun?
-Adana’yı seviyorum, Adana’ya bir şey katmak, faydalı olacak işler yapmak, bu şehirde yaşayan insanların bu şehre borcu diye düşünüyorum. Ailem hep Adana’ya bir şeyler katmak amacıyla yatırımlar ve işler yaptı. Ben de ailemden aldığım bayrağı daha ileriye taşımak için mücadele veriyorum.
ADANALIYIK ALLAH’IN ADAMIYIK!
Adanalı olmak senin için ne ifade ediyor?
– Adanalı olmak bir ayrıcalık. Adana’da doğabilirsin ama burada doğdun diye Adanalı olamayabilirsin. Adanalı olmak demek, ille de Adana’da doğmak demek değil. Ataların veya sen Adana’ya başka bir şehirden gelmiş de olabilirsiniz, fark etmez. Ancak Adanalı gibi davranırsan Adanalı olabilirsin. Adanalı bonkördür, yardımseverdir, paylaşımcıdır, yaşamayı, yemeği, eğlenceyi sever, harbidir, merttir, hayırseverdir, yaratıcıdır, sanatçı ruhludur, vatanseverdir, mücadelecidir. O yüzden Çanakkale Savaşı’nda Adana Bayırı vardır. Adanalıların Çanakkale Savaşı’nda gösterdikleri mücadeleden dolayı “Adanalıyık Allah’ın Adamıyık” denmiştir.
BU YIL Kİ YARIŞMADA SOSYAL MESAFE KURALLARI UYGULANACAK ZATEN AÇIK HAVADA OLACAK
Bu yıl bizi nasıl bir yarışma bekliyor?
-Pandemi nedeniyle yarışmacı sayısını azalttık. Davetli sayısını da. Sosyal mesafe kurallarının uygulanacağı bir yarışma olacak. Zaten açık havada yapılıyor. Yarışmaya katılacak herkese, HES kodu sorulacak. Her aşamada bol bol dezenfaktan kullanacağız. Daha önce çok sayıda davetlinin olduğu yarışmaya, bu yıl sadece il protokolümüz, Adana’ya davet ettiğimiz gazeteci, gurme, kanaat önderi dostlarımız geliyor.
SEN ÇOK YAŞA FEVZİYE TEYZE!
“Kınalı Eller Kadın Kooperatifi”ne çok destek verdin. Hatta yarışma jürisinde 80 küsur yaşındaki Fevziye Teyze de yer alacak. Kınalı Eller Kadın Kooperatifi’ni biraz anlatır mısın?
-Kınalı Eller, Adana ilimizin Seyhan ilçesi Salmanbeyli köylü kadınlarının bir araya gelerek kurdukları kooperatif ile oluşmuş bir kadın girişimi. Bu girişime, dönemin Seyhan Belediye Başkanı Sayın Zeydan Karalar tarafından da destek verilince, Adana yemekleri Kınalı Ellerle, Adana sınırlarının dışına taşındı. İşin içine kadınlar girince, her şey çok daha başarılı oldu. İzmir, Bodrum, İstanbul, Gastromasa Etkinlikleri, Gastronomi Zirvesi, Turizm Fuarları derken, çok sayıda etkinliği birlikte yaptık. Adana’mızı ve Adana mutfağımızı tanıttık. Onlarla gurur duyuyoruz.
