Kadın Kanserleri Derneği’nin Alya ile birlikte yürüttüğü Gökçe’nin de destek verdiği kampanyayı biliyorsunuz…
Bize İyi Gelecek adı.
Hedef 500 aşıydı..
Bi yılda ulaşmayı planlıyorlardı, bi ayda bu rakama eriştiler..
Kimler dahil oldu bu ücretsiz aşı kampanyasına?
(İsimleri alır veririm.)
“Hedefe ulaştık” deyip durmuyorlar. Daha çok çocuğa dokunmak için Kasım ayında da devam ediyorlar. Toyota da destek olacak, o da HPV aşısı bağışında bulunacak. Dans atölyesi, Dormen Akademi’de ay sonu gerçekleşiyor. Tüm detayları paylaşacağım…
Katılan bu kurumlara teşekkür ediyorum.
Bu aşı çok önemli. Jinekolog Prof. Dr. İlkkan Dünder Hoca, “insanlığa hediye” diyor. Çünkü Rahim ağzı kanserine HPV virüsünün neden olduğu ispatlanmış ve HPV virüsüne karşı aşı geliştirilmiş. Rahim ağzı kanseri, günümüzde, aşıyla engellenebilen tek kanser türü. HPV aşısı, 17 yıldır var, 149 ülkede yaygın kullanılıyor. Mutlaka olunuz!!!
Bu kampanyada herkesin bi görevi var, benimki de soru sormak. Ve geniş kitlelere kampanyayı duyurmak.
Dans atölyeleri öncesi hocalarımızı konuk ediyoruz, HPV ile ilgili sorular soruyoruz…
O röportajdan bazı bilgileri sizinle de paylaşmak istedim. İlkkan Hoca’mıza da verdiği değerli bilgiler için teşekkür ediyorum.
Hocam, HPV nedir, neyin nesidir? Hepimizin anlayabileceği gibi anlatır mısınız?
-HPV bir virüs tipidir. Human (İnsan) Papilloma Virüsü olarak adlandırılır. 200’den fazla çeşidi vardır. İnsandan insana, direkt temasla bulaşır. Cansız bir objeden, canlıya geçtiği bugüne kadar kanıtlanamamıştır. Yani saunadan, hamamdan, tuvaletten geçtiği görülmemiştir!
RAHİM AĞZI KANSERİ, KANSERE BAĞLI KADIN ÖLÜMLERİNDE 3. SIRADA YER ALIYOR
HPV virüsü neye yol açar?
-Pek çok hastalığa. Ama özellikle kansere bağlı kadın ölümlerinde 3. sırada yer alan rahim ağzı kanserine ve toplum için sosyal bir sağlık sorunu olan genital bölgedeki siğillere.
HPV ne kadar yaygın?
-Dünyada her 11 kişiden 1’inde HPV virüsü olduğu iddia ediliyor. Bu oran, Afrika ülkelerinde 2 kat kadar daha yüksek. Ülkemizden söz edecek olursak, Mayıs 2022 HPV tarama sonuçlarına göre, her 100 kadının yaklaşık 5’inde bu virüs mevcut.
Peki HPV virüsünün yol açtığı rahim ağzı kanseri ne kadar yaygın?
-Dünyada, her yıl 600 binin üzerinde kadın, rahim ağzı kanseri tanısı alıyor. Az gelişmiş ülkelerdeki, “hastalık bildirimi yapılamayanları” düşünürseniz bu sayı çok daha yukarılara tırmanır. Bizde, gerek Sağlık Bakanlığı’mız bünyesindeki “toplum tarama” çalışmaları ve gerekse biz jinekologların bu konu üzerindeki hassasiyeti, kadınlarımızı nispeten koruyor. 2021 yılında yeni tespit edilmiş ve Sağlık Bakanlığı’na bildirilen rahim ağzı kanser sayısı 2532. Tam rakam vermem gerekirse, her gün 7 kadınımıza rahim ağzı kanseri tanısı koymaktayız.
Rahim ağzı kanseri tedavi edilebilen kanser türlerinden biri mi?
-Evet. Rahim ağzı kanseri olmadan önce, “öncül lezyonlar” dediğimiz hastalıklar vardır. Bunlar, SIL veya CIN kısaltma adlarıyla tanımlanır. Bu dönemde, hastalık tespit edilir ve tedavisi yapılıp, düzenli kontroller de ihmal edilmezse bu kişilerin hastalığı, kansere dönüşmez. Rahim ağzı kanserinin erken döneminde tanı konulmuş kadınlar, tedavi sonrasında genellikle bu hastalıktan tümüyle kurtulur. Hastalığın ilerlemiş olduğu kişiler için gerek radyoterapi gerek kemoterapi gibi seçeneklerin yanı sıra ultra radikal operasyonlarla, hastalık, tümüyle iyileştirilebiliyor. Kanserin vücuduna çok yayılmış olduğu hastaların da çeşitli tedavilerle hayata tutunmaları sağlanabilmekte. Kısacası rahim ağzı kanseri günümüzde genellikle tedavi edilebilen bir kanser türü. Tehlike, sadece ve sadece kadınlarımızın kendilerini ihmal edip, jinekoloğa gitmemeleri ve rutin kontrollerini yaptırmamaları.
Peki kaç kişi hayatını kaybediyor?
-2020 yılında, dünyada yaklaşık 342 bin kadın, rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkemizdeyse her gün, evet her gün 3-4 kadınımızı bu hastalık sebebiyle kaybediyoruz.
Rahim ağzı kanserinden korunmak mümkün mü?
-2 türlü korunmak mümkün. Birincisi, bu hastalığa neden olan HPV virüsüne karşı geliştirilmiş olan aşıyı olmak ki, biz buna “primer korunma” diyoruz. İkincisiyse kanser öncesi ve ileride kansere dönüşebilecek olan hastalıkları (SIL veya CIN) tespit edebilmek amacıyla “smear” testlerini (sekonder korunma) yaptırmak. Tabii ki temel şart doktor kontrollerini aksatmamak. Bu uygulamalar sayesinde rahim ağzı kanserinden korunmak çok büyük oranlarda mümkün.
Rahim ağzı kanserinin aşıyla engellenebilen tek kanser türü olduğu doğru mu?
-Evet. Günümüzde nedeni yüzde 100, ispatlanmış tek kanser türü rahim ağzı kanseridir. Bu kansere de HPV virüsünün neden olduğu ispatlanmış ve HPV virüsüne karşı aşı geliştirilmiştir. Bu yüzden günümüzde, “aşıyla engellenebilen tek kanser türü” diyebiliriz.
HPV AŞISI, 17 YILDIR VAR, 149 ÜLKEDE YAYGIN KULLANILIYOR
Bu aşı ne zamandır var?
-17 yıldır. 2006 yılında, insanlar üzerinde kullanım ruhsatı alındı ve halen 149 ülkede yaygın olarak kullanılıyor. HPV aşısı insanlık için büyük bir şans diyebilirim.
GELİŞMİŞ BATI ÜLKELERİ HPV AŞISINI HEM KIZ HEM ERKEK ÇOCUKLARINA UYGULUYOR
HPV aşısı kimlere yapılıyor?
-9 yaşından itibaren her yaş grubunda yapılmakta. Bizim önerimiz, 9-13 yaş arasında yapılması. Çünkü bu dönemde, aşının 2 doz yapılması yeterli. 14 yaş ve üzerindeyse 3 doz yapılması uygun. Kız çocuklarının yanı sıra erkek çocuklarına da yaygın olarak yapılmakta. Gelişmiş batı ülkeleri kız ve erkek çocuklarına bu aşıyı uyguluyor.
HPV aşısının koruma garantisi nedir?
-Yapılan bilimsel çalışmalar gösteriyor ki, bu aşı, rahim ağzı kanserine en çok neden olan HPV’nin 16 ve 18 no’lu tiplerine karşı yüzde 100’e varan oranlarda koruyucu. Aşı olsanız dahi aşının içermediği diğer HPV tiplerinin yapabileceği hasarı tespit etmek için smear testlerini yaptırmak şart.
HPV virüsü ve rahim ağzı kanserinde yurt dışında durum ne?
-Aşılamayı mümkün olduğunca toplumda yaygın yaptıran ülkelerde, kanser öncesi hastalıklarda, yüzde 85’e varan oranlarda azalma gözlenmiş. Kanser öncesi hastalıklar azalınca, kanserde aynı oranda azalacaktır. Aşıyı yaygın ve düzenli yaptıran Avusturalya gibi gelişmiş ülkelerde gerek kadın ve gerekse erkeklerde “genital siğil” vakalarında yüzde 90 azalma gözlemlenmiş. Bütün bunların nedeni özellikle HPV’ye karşı geliştirilmiş olan AŞI’dır.
Siz, danışanlarınıza ne öneriyorsunuz?
-Bana danışan tüm kişilere HPV aşısı yaptırmalarını, varsa çocuklarını da 11-12 yaş döneminde aşılatmalarını öneriyorum. Ayrıca erişkinlere aşılansalar dahi “smear” testlerini ya da “HPV” testlerini yaptırmaya devam etmelerini öneriyorum.
Bu aşıyı olup yine rahim ağzı kanseri olanlar var mıdır?
-Aşı “rahim ağzı kanseri”ne neden olabilen yaklaşık 15 HPV tipinden 2 tanesine karşı geliştirilmişti. Son çıkan aşıysa kansere neden olabilen 7 ayrı tipe karşı koruyor. Yani geri kalan 8 tipe karşı korumuyor. Aşının içermediği bu 8 tip, toplam rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık yüzde 10’unu kapsıyor. Aşının içindekiler yüzde 90’ına karşı koruyor. Kabaca ifade edersek; bu aşıyı tüm dünyada herkese uygulasak, yılda 600 bin yerine maksimum 60 bin kadın rahim ağzı kanserine yakalanacak.
Peki aşının yan etkisi var mı?
– Kanıtlanmış ciddi yan etkisi yok! Aşı yapılan kol bölgesinde hafif bir kızarıklık ve kolda genellikle 24 saati geçmeyen hafif ağrı olabiliyor. O kadar. Ama dedikodu bazında, kanıtlanmamış birtakım şeyler ortaya atıldı. Ciddiye alınacak şeyler değil. Hatta, aşının kanser yaptığı gibi suçlamalar bile mevcut. Bu aşı tamamen yapay partiküllerden geliştirilmiş. İçinde virüs, vb. yok. Aşıya bağlı ölümlerden de bahsedildi ama bunların hiçbirinin aşıyla alakalı olmadığı tespit edildi. Düşünün ki aşı yapıldıktan sonra trafik kazasından ölmüş kadını bile aşıyla ilişkilendirmeye çalışan gruplar oldu. Trajikomik yani!
Yine de hocam, insanlar, aşılar konusunda tedirgin. Özellikle Corona’dan sonra kafalar karışık. Siz ne önerirsiniz?
-Corona virüsüne karşı uygulanan aşılar henüz 2 senesini dahi doldurmadı. Dünya yüzeyinde erken uygulanmaya başlanan bu aşının bile ne kadar işe yaradığını hepimiz gördük, hekim olmaya gerek yok. HPV aşısıysa 17 yıldır güvenle yapılıyor. Dünya Sağlık Örgütü, bu aşının yapılmasının doğruluğunu ve son derece emniyetli olduğunu sürekli vurguluyor. Çiçek hastalığını ve hastalığa neden olan virüsü dünyadan aşıyla silmiş olan Dünya Sağlık Örgütü’nün bir amacı da HPV aşısıyla kadınları rahim ağzı kanserinden kurtarmak.
Kadın Kanserleri Derneği’nin “Bize İyi Gelecek” ücretsiz HPV aşısı kampanyasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
-Tek kelimeyle mükemmel. Umarım bu konuda toplum bilinçlendirmesini yoğun bir şekilde yürüten bu derneğe, imkânı olan herkes ve her kuruluş desteğini devam ettirir. Amacımız, daha sağlıklı ve kansersiz bir toplum. Kız çocuklarımızı ve kadınlarımızı sağlıklı yaşatmak için daha konforlu bir gelecek için lütfen aşılanın ve aşılayın.
